De bevalling
De bevalling
Tijdens een uitgebreide controle tussen de 32-35 weken bespreken wij de belinstructies voor de bevalling en eventueel het geboorteplan. We zullen bespreken wanneer je ons moeten bellen. We nemen ruim de tijd om vragen te beantwoorden. Daarnaast bespreken we jullie wensen en verwachtingen.
Het begint…
En dan is het zover! Spannend, jullie kindje dient zich aan. De bevalling kan op twee manieren beginnen. Of je begint met weeën of je vliezen breken eerst. In 10% van de gevallen begint de bevalling met het breken van de vliezen. De meeste bevallingen zullen dus starten met weeën. Wanneer je ons moet bellen op 06 – 82 90 84 97 kun je hier lezen.
Het breken van de vliezen
De vliezen vormen een bescherming tussen de buitenwereld en de baby en de baarmoeder. Ze bestaan uit 2 lagen die dicht tegen elkaar aan liggen. Bij 1 op de 10 vrouwen start de bevalling met het breken van de vliezen. Het kan zijn dat er plotseling een plons vruchtwater komt. Het kan ook zijn dat het druppelsgewijs komt. Vruchtwater heeft de warmte van je lichaam. Meestal is het helder van kleur of zitten er vlokjes huidsmeer van de baby (vernix) in en is het lichtroze. De aanmaak van vruchtwater blijft in kleine hoeveelheden doorgaan. Hierdoor zal het niet snel opraken. Bij gebroken vliezen zonder weeën is het belangrijk om je infectie risico zo klein mogelijk te houden. De bescherming tussen de buitenwereld en de baby en de baarmoeder is immers verbroken. Dit houdt in dat je bij gebroken vliezen zonder weeën:
- elke 4u je temperatuur meet om te kijken of je geen koorts ontwikkelt
- geen tampons gebruikt
- geen seks meer mag hebben
- niet in bad gaat (douchen mag wel!)
Het grootste deel van de vrouwen krijgt binnen 24 uur weeën. Duurt het bij jou langer? Dan neemt het infectierisico iets toe. Dit betekent dat je bevalling wordt overgenomen door het ziekenhuis. Ze zullen jou en de baby tijdens de bevalling dan beter monitoren. Vaak blijf je dan ook na de bevalling 24u ter observatie in het ziekenhuis. Wanneer je start met weeën dan breken de vliezen vaak tussentijds vanzelf. Wanneer dit niet gebeurt dan worden de vliezen soms gebroken door de verloskundige.
Weeën
Bij de meeste vrouwen begint de bevalling met weeën. Het eerste deel, de aanloopfase van de bevalling, zorgt vaak voor twijfel. Is dit het nou wel of niet? Je hebt onregelmatige harde buiken of menstruatiepijn die in frequentie en duur wisselend zijn. Wanneer het niet duidelijk is of de bevalling is begonnen, zorg dan dat je nog wat uitrust. Zoek rustgevende afleiding of neem voor ontspanning een douche of een bad (mits je vliezen niet zijn gebroken). Soms zakken de pijnlijke buiken af en bleek het loos alarm. Wanneer de bevalling doorzet dan zal de baarmoeder ritmisch gaan samentrekken. De frequentie van de weeën loopt op, de duur wordt langer en de intensiteit neemt toe. Wanneer je een uur lang weeën hebt die langer dan 60 seconden aanhouden met steeds een pauze van 4 minuten dan mag je er vanuit gaan dat het is begonnen en bel je ons.
Ontsluiting
De baarmoedermond is normaliter stug, ongeveer 4 centimeter lang, dicht en staat naar je rug toe gekanteld. Wanneer je gaat bevallen dan wordt de baarmoedermond week, kort, komt naar voren en gaat open. Het opengaan van de baarmoedermond heet ontsluiten. Wanneer de baarmoedermond 10 centimeter open is dan is het mogelijk voor de baby om met het hoofd geboren te worden. Om een baarmoedermond open te laten gaan, zijn regelmatige weeën nodig. Doordat de baarmoeder samentrekt, ontstaat er druk waardoor de vliezen en/of de baby met het hoofd de baarmoedermond open duwen. Het eerste gedeelte van de centimeters gaat wat rustiger qua weeënintensiteit en snelheid. De baarmoeder leert steeds effectiever te werken. Hoe snel dat gaat, hangt af van hoe sterk de weeën zijn, hoe snel ze achter elkaar komen, hoelang ze duren, het indalen van de baby en of dit de eerste bevalling is of niet. De eerste 3 à 4 centimeter heeft een opbouwende fase. Deze fase duurt gemiddeld 6 uur. Eerst zijn de weeën onregelmatig en de duur en de pauzes wisselend. De meeste vrouwen ervaren weeën als pijnlijke menstruatiekrampen in de buik. Soms geven ze juist pijn in de rug of in de benen. Na ongeveer 3-4 centimeter zal de baarmoeder steeds effectiever werken. De weeën komen om de 2 à 4 minuten, duren ongeveer 60 seconden en zijn gelijk in pijn. Ieder uur zal er ongeveer een centimeter vordering zijn. Soms gaat dit sneller, zeker als je al een keer bent bevallen. Hoe meer de centimeters vorderen, hoe sneller de weeën op elkaar komen. Hierdoor gaan de laatste centimeters vaak het snelst.
Persen en geboorte
Tijdens de weeën daalt de baby steeds dieper het bekken in. Een baby zakt eerst richting het stuitje. Doordat het hoofdje druk geeft, kun je druk ervaren op de onderrug en zal ook de drang ontstaan om te persen. Dit komt door druk op het onderste deel van de darm. Zodra de baby diep genoeg in het bekken ligt, er goede persdrang is en 10 centimeter ontsluiting dan kun je beginnen met het laatste stuk van de bevalling.
Er zijn verschillende houdingen die je kunt aannemen tijdens het persen. Het persen doe je alleen tijdens een wee. Daarom is het belangrijk om de perswee goed te benutten. Gemiddeld duurt het persen bij een eerste bevalling ongeveer een uur. Bij een volgende bevalling duurt het gemiddeld een kwartier! Dit heeft vooral te maken met de reis onder het schaambot door, wat bij een eerste kindje nog lastig is. Is het hoofd eenmaal zichtbaar dan zal het niet meer terugglijden. Er komt een moment dat wij aangeven dat het hoofdje niet meer terug zal gaan en “blijft staan”. Dit is een gevoelig moment. Ter verlichting en voor de doorbloeding zal er een warme washand tegen de vagina worden gelegd. Bij de laatste wee wordt de baby geboren. Eerst wordt het hoofdje geboren, daarna het lijfje. De baby wordt direct bij je op de borst gelegd.
Wanneer je kindje geboren is
Direct na de geboorte is er een moment van bijkomen. Jullie bewonderen jullie kindje en wij aanschouwen dit tafereel. Het eerste uur zijn er nog een aantal dingen die gebeuren of gecontroleerd worden.
Apgar-score
Zodra de baby geboren is, wordt direct de conditie gecheckt. Dit gebeurt na de bevalling door de Apgar-score te bepalen na 1 minuut en na 5 minuten. Hierbij worden verschillende punten van de conditie gecontroleerd: hartactie, kleur, ademhaling, reflexen en spierspanning. Een baby krijgt dus wel even de tijd om op adem te komen na een bevalling.
Warm houden van de baby
Zodra een baby geboren wordt, zal het direct worden afgedroogd. Dit voorkomt het afkoelen van de baby en stimuleert tegelijkertijd de ademhalingsprikkel. De baby krijgt warme doeken, en een muts op. Het hoofdje is een groot gedeelte van een babylijfje, hier verliest het dan ook de meeste warmte door.
De navelstreng doorknippen
De baby is verbonden via de navelstreng met de placenta. Nadat de navelstreng is “uitgeklopt” dan is de tijd daar om de navelstreng door te knippen. Meestal is de eer aan de vader maar je kunt het natuurlijk ook zelf doen. De baby krijgt een navelklem of cordring ongeveer 2-3 centimeter van het buikje af. Daarnaast komt een klem van de verloskundige. Daar tussen kan de navelstreng doorgeknipt worden. Zowel moeder als baby voelen hier niets van. Vanaf dan is de baby niet meer verbonden met de placenta. Het navelstrengetje met klem of ring laat na een paar dagen vanzelf los als het is ingedroogd.
Een navelklem zit in het kraampakket of is aanwezig in het ziekenhuis. Wil je graag een cordring gebruiken dan is die gratis te verkrijgen bij ons.
“Golden hour”
De baby is het eerste uur na de bevalling heel alert. Het huid op huid contact met de baby zorgt voor een piek van oxytocine. Oxytocine is een hormoon wat een belangrijke rol speelt bij de hechting. De piek zorgt ook voor het op gang komen van de borstvoeding. Doordat een baby zo alert is en de piek van oxytocine hoog is, is dit hét moment om een baby aan de borst te leggen. Een baby kan goed zelf de weg naar een tepel vinden en juist nu zal het zich inprenten hoe het moet drinken. Daarom is het eerste uur na de geboorte essentieel. Niet alleen voor borstvoeding maar ook voor de hechting met de moeder. Baby’s die het eerste uur bloot op bloot bij de moeder liggen, kunnen beter hun temperatuur en suikerspiegel regelen. Ook hebben ze minder stress respons en huilen minder. Kortom, in het eerste uur is het belangrijk om te voldoen aan de geborgenheid bij de moeder. Vandaar de naam “gouden uur”. Lukt het om een reden niet, dan is de partner de aangewezen persoon om deze rol op zich te nemen en de baby bloot op bloot te nemen.
De placenta en vliezen
Nu is de baby geboren maar deze zich met de navelstreng nog gehecht aan de placenta. De placenta geeft nog haar laatste voedingsstoffen door aan de baby maar zal een signaal krijgen dat haar taak er op zit. Dit merk je doordat de pulsaties in de navelstreng stoppen. De placenta zal zich losmaken van de baarmoeder. Dit is vaak voelbaar doordat er opnieuw kleine krampen komen. Als de placenta geboren is, zal deze gecontroleerd worden op compleetheid en op de 3 bloedvaten in de navelstreng.
Perineum
Het perineum is het stukje tussen de vagina en kringspier. Na de bevalling wordt gecontroleerd of de huid en het weefsel heel is gebleven. Wanneer het weefsel is gescheurd of wanneer je een knip hebt gehad, wordt dit gehecht. Dit gebeurt met verdoving. Een verloskundige kan ook thuis ook hechten.
Bloedverlies
De placenta laat een wond achter in de baarmoeder. Het meeste bloedverlies komt als de placenta bezig is met loslaten en wanneer het wordt geboren. De hoeveelheid van het bloedverlies wordt nauwkeurig gecontroleerd. De kraamverzorgende controleert het bloedverlies tijdens de kraamweek. Het bloedverlies zal de eerste dag of dagen de hoeveelheid van een zware menstruatie hebben daarna zal het geleidelijk afnemen. Voor meer informatie zie kraamtijd.
Lichamelijk onderzoek baby
Na de geboorte wordt de baby van top tot teen nagekeken. Zo wordt er gevoeld of het gehemelte is gesloten, of de voetjes recht staan, er tien teentjes en tien vingertjes zijn en bij jongetjes of de balletjes zijn ingedaald. Ook wordt de baby gewogen en krijgt het vitamine K druppeltjes. Vervolgens wordt de temperatuur gemeten en wordt het eerste luiertje en de kleertjes aan gedaan.
Controles van de moeder
Het bloedverlies wordt na de bevalling nog gecontroleerd. Ook wordt gevoeld of de baarmoedergoed samentrekt om de wond van de placenta dicht te duwen en hoe hoog deze in de buik staat.
En dan…
Zodra jullie iets gegeten hebben, je lekker bent opgefrist en de controles van jullie goed zijn,, dan zullen wij afscheid nemen. Wij geven belinstructies voor de eerste uren en voor de dagen erna(zie hier) De kraamverzorgende blijft thuis nog even wat opruimen en helpt eventueel met een voeding. Als je in het ziekenhuis bent bevallen dan mogen jullie naar huis. Als je overdag thuis bevalt, dan blijft de kraamverzorgende de rest van de dag bij jullie. Beval je overdag in het ziekenhuis, dan krijg je opstart zorg van de kraamzorg. Ben je ’s avonds of ’s nachts bevallen, dan wordt overlegd of het nog mogelijk is om gelijk opstart zorg te krijgen of dat ze de volgende ochtend komt.
Wat als het anders gaat
In het bovenstaande omschrijven wij kort de normale bevalling. Een bevalling kan langzamer gaan maar ook sneller dan verwacht, óók bij een eerste kindje. Als verloskundigen hebben wij een aantal dingen die wij kunnen doen om te proberen de bevalling te bevorderen. Soms is er meer hulp nodig in het ziekenhuis. Dit kan zijn omdat de bevalling anders verloopt dan normaal. Het kan zijn dat de baby in het vruchtwater heeft gepoept, dat je pijnstilling wilt, de ontsluiting niet opschiet of dat het persen langer duurt dan gewenst. Als je naar het ziekenhuis moet dan gaan wij altijd mee naar het ziekenhuis voor een warme overdracht. Hierdoor verloopt de overgang van bevallen bij je eigen verloskundige en bevallen onder leiding van het ziekenhuis meer geleidelijk. Als het anders loopt dan je had gehoopt dan is het de kunst om mee te gaan in een ander scenario. Door het lezen van betrouwbare informatie zoals op de site van de verloskundige of het lezen van “De Grote Geboortegids”, kun je goed een beeld vormen van een normale bevalling en als het anders loopt. Daarnaast kan een cursus helpen bij het omgaan van veranderingen tijdens de bevalling die je niet hebt voorzien. Wij hebben onder andere goede ervaringen bij de cursus van Noor Cornelissen. Zij legt uit hoe je zelf de regie houdt. Ook als het anders loopt dan je wilt. Kijk voor meer informatie op www.ninemoons.nl.
